Regio Paphos (dag 6)

Op dinsdag 2 december jl. werden we wakker na een eerste nacht op een niet al te goede matras... het beetje ruglast dat we toen hadden, wandelden we er echter meteen al uit die zesde vakantiedag. Na een uurtje, via de kustlijn, naar het noorden rijden, parkeerden we voor onze wandeling. Tegen die tijd was het rond half 11 (EET) en was het al 22°. Gelukkig zouden we vooral in de schaduw gaan wandelen, want wij vinden die temperatuur al best warm om te wandelen... maar hey, we klagen niet!

Die schaduw waar we in zouden gaan wandelen, was die van de Avakas-kloof. De wandeling startte met een breed wandelpad door een bosje... en werd steeds smaller... tot we in de Avakaskloof zelf aanbeland waren.

Zoals iedere kloof is ook de Avakaskloof gevormd door miljoenen jaren van watererosie door de rivier Avakas. De kloof is ongeveer 3 kilometer lang en op sommige plekken zo smal dat je nauwelijks met twee personen naast elkaar kunt lopen. Het hoogteverschil over de hele kloof is zo'n 240m. De hoge rotswanden, die tot wel 30 meter de lucht in rijzen, zorgen voor een spectaculaire omgeving waarin zonlicht en schaduw magisch licht creëren, werd beloofd én kwam zo uit.

Langs de smalle doorgangen en kabbelende beekjes groeit een rijke variatie aan planten. Over het algemeen is de kloof "droog", alleen na de winter kan er een laagje water in stromen. Op het moment dat wij er waren, was het "modderig" en waren er vettige plassen. Hierdoor moesten we steeds op stapstenen en over rotsen klauteren om enigszins schone schoenen te houden. De voeten droog houden, was, gezien onze waterdichte wandelschoenen, geen probleem... De wandeling was heel erg mooi, maar best zwaar door dat geklauter. Op een gegeven moment besloot Ine dat ze niet meer verder doorging. De rotsen werden steeds groter en het geklauter daarover werd steeds moeilijker. Johan besloot om ook niet verder te gaan. Op dat punt was de kloof ook alweer een heel stuk breder geworden.

Wat Ine heel bizar vond, was dat onze terugweg over andere paden (lees "rotsen en stenen") ging dan over de moeilijkste stukken van de heenweg... we waren 'ineens' alweer bij het smalste gedeelte van de kloof terwijl Ine toen nog steeds dacht dat het meest steile en gladde gedeelte (waarover ze gedacht had dat dit bij het terugwandelen akelig zou zijn) nog moest komen...

Ondanks "de tijd van het jaar" was het best druk in de kloof... gelukkig dat we het niet in het hoogseizoen moesten meemaken!

Aan het einde van de prachtige wandeling, bij een parkeerplaats, dronken we iets en aten we lekkere, versgeplukte mini-banaantjes.

We wandelden ook nog het strand ("Toxeftra") op, maar voor ons zag dat er gewoon uit als een strand... terwijl vele jeeptours er speciaal stoppen... tja...

Verder door, langs het strand, ligt een natuurhulpcentrum voor zeeschildpadden. In het noorden van het eiland bezochten we er zo eentje. Toen, in juni, waren er op het strand heel veel nesten beschermd voor roofdieren. In deze periode zou er ab-so-luut niks te zien zijn dat we nog nooit gezien hadden, dus besloten we er niet heen te gaan.

Agios Georgios was onze volgende stopplaats. In dit dorpje heb je kliffen met grotten en een koraalstrand, maar die bezochten we niet. Wij gingen naar de archeologische site en liepen zo ook nog langs een "nieuwe" en oude kerk in het dorpscentrum. Die nieuwe kerk, met dezelfde naam als het dorp, is mooi kleurig aan de buitenkant en dit door de kleuren van de bakstenen, maar ook door de mozaïeken op de buitengevels. Het oude, byzantijnse, kerkje was mooi vanuit zijn eenvoud en had, net zoals vaak, de klok gewoon aan een houten constructie hangen. Binnenin was de witte kerk zwart en vettig van het roet van het kaarsen branden... overal worden namelijk van die gele bijenwassen kaarsjes gebrand in en rond de Cypriotisch-Orthodoxe kerken.

De archeologische site van Agios Georgios was niet groot. Ze bevat resten van drie vroegchristelijke basilieken, een bad uit de 6e eeuw en een niet-ommuurde nederzetting uit de Romeinse en vroegchristelijke periode. Er staan geen grootse zaken terug recht, maar opnieuw (zoals over heel Cyprus), waren de opgegraven mozaïeken weer erg mooi! Deze site heeft mozaïeken met geometrische vormen maar ook met veel dieren, waaronder vissen, schildpadden, honden en een tijger... prachtig!

In Pegeia, erg belangrijk voor de regio vanwege de natuurlijke waterbronnen, stopten we eigenlijk alleen voor een late lunch. Via internet vonden we er een zaakje met een mooi, schaduwrijk terras in een grote tuin waar verschillende zelfgemaakte soorten gebak op de kaart stonden... dat klinkt dus als een plekje naar Ines hart. Het was er rustig en gezellig en lekker: het zelfgemaakte gebak was absoluut niet traditioneel Cypriotisch, dus dat viel wel een beetje tegen, maar de scone die Ine nam, was erg lekker. Johan was ook heel tevreden over zijn broodje.

Na ons rust- en eetmomentje reden we nog naar Lempa. Hier bezochten we enkel de archeologische site met resten van de oorspronkelijke woningen uit kopertijd van ca. 4500–3500 v. Chr. en daarnaast diezelfde, ronde, woningen bedekt met klei nagebouwd als hoe ze er hoogstwaarschijnlijk uitgezien hadden. Interessant!

Dan besloten we terug richting Paphos te rijden en te gaan bezichten wat ons de dag voordien niet meer gelukt was, namelijk de Tombes der Koningen. We parkeerden al bij ons appartement want die tombes lagen op wandelafstand. 

Toen we onze kaartjes gekocht hadden, hadden we nog precies één uur tot sluiting (en tot het donker was) om de tombes te bezoeken. We weten van onszelf dat we veel tijd spenderen in dergelijke archeologische sites, dus we wisten nu ook dat we wat door moesten doen.

De grootte van het grondgebied van de Tombes der Koningen bleek véél groter te zijn dan we gedacht hadden! Er zijn zeven grote begraafcomplexen, deels in de heuvels gehouwen, met steeds verschillende kamers en effectieve tombes. Daarnaast is er ook een kerk (deels) teruggevonden.

Delen van de ondergrondse crypte werden door de Romeinen en vóór hen de Ptolemaeën gebruikt. Het terrein dateert helemaal uit de 4e eeuw voor Chr. Doordat niet alles van dezelfde tijd is, is het één groot doolhof geworden. Deze dodengraven lijken op huizen van levende mensen. Er wordt gedacht dat dit is afgeleid van de tradities uit het Oude Egypte. Het graftombenetwerk is versierd met zuilen, bogen, trappen en elegante ontwerpen die in het steen zijn gemaakt. De lichamen werden ook samen met kostbare voorwerpen zoals sieraden begraven. Geen koningen, zoals de naam van de site suggereerd, maar aristocraten en andere belangrijke figuren uit de samenleving werden in de graftombes begraven.

We wandelden via een aantal treden in sommige complexen naar beneden, naar een ondergrondse hal. Van daaruit kom je in verschillende kamers met tombes terecht... echt gigantisch is deze locatie... en dan zijn de opgravingen nog bezig! 

Zoals overal werden de tombes, door de eeuwen heen, geroofd en zij de voorwerpen uit de graven verdwenen. Bepaalde graftombes werden in de middeleeuwen omgebouwd tot werkplaatsen en huizen. En vóór men wist van de archeologische schatten in de heuvels werd er ook serieus gegraven want de locatie was een groeve. Op verschillende resten, is te zien dat bulldozertanden schade aangericht hebben.

We geraakten nét voor sluitingstijd rond en tegn dat we terug op ons appartement waren gewandeld was het al goed donker.

's Avonds kookte Johan weer lekker, hielden we ons bezig met de foto's en sudoku. Ine hield de was bij om de voldende dagen voldoende schone en frisse kleding te hebben... onze kleding van deze dag was ferm vuil van in de kloof te wandelen en ferm bezweet van de zomerse (voor ons gevoel dan) temperaturen.

Driehoeken

...om wat tijd te kopen om ondertussen nieuwe reisverslagen te maken...

scrol op deze pagina naar beneden voor de oplossing

Maandag 1 december '25

Op 'Dag 5' van onze reis doorheen het zuiden van Cyprus hadden we in feite een 'reisdag'. We verlieten 's morgens ons appartement in Platres in het Troödosgebergte om dit te verruilen voor een appartement in Paphos aan de westkust van het eiland. Natuurlijk reden we niet in één lijn naar onze eindbestemming, maar maakten we ommetjes om nog zo veel mogelijk van het eiland 'mee te pikken'.

Zo reden we vanuit de bergen naar de uitlopers hiervan en stopten we in Omodos. De regio staat bekend om zijn druiventeelt op verschillende terrassen tegen de heuvels. Onderandere in deze streek vonden afgelopen zomer bosbranden plaats. 

Het was er op het moment van ons bezoek 13° en er vielen af en toe wat korte buitjes. Door de smalle steegjes wandelend, zoekend naar een kerkentoren, stuitten we ineens op de Timiou Stavrou-abdij, die midden in het centrum ligt.

Het klooster wordt ook wel het Heilige Kruisklooster genoemd, omdat volgens een legende ooit op de plek van het klooster, in een grot, een groot kruis is gevonden.

Wat ons van deze abdij bij is gebleven, is de mooie houten plafond op de etage van de kloostergangen... en een kat... die in eerste instantie erg volgend en lief was, maar toen, opeens, Ine probeerde te bijten... misschien omdat Ine haar uithoorde over of de monniken haar wel goed verzorgde?? 

Het verschil tussen de Grieks- en Turks Cypriotische katten is best groot, niet qua soort, kleuren grootte of zo, maar qua verbaliteit: de Grieks-Cypriotische poezen zijn veel minder verbaal... ze zijn vergelijkbaar met hoe de poezen hier reageren. In het noorden van Cyprus miaauwden ze er op los en voerde Ine er hele gesprekken mee.

Na ons bezoek aan de abdij wandelden we nog wat door de smalle straatjes. Spijtig genoeg eindigde de bewegwijzering naar een schuilkelder van de burgeroorlog op Cyprus en vonden we deze niet. We vonden wel het gebouw met de oude, grote wijnpers van het dorp.

Vervolgens reden we de Xeros-vallei in. De rivier Xeros kreeg die naam omdat het "droge rivier" betekent. Het grootste gedeelte van het jaar staat ze dan ook droog. Enkel tussen januari en april kan er water door stromen. In de vallei staan verschillende nog erg traditionele plattelandsdorpen, waaronder Pentalia. Hier gingen we op zoek naar de ruïnes van het Panagia Tou Sinti-klooster... en het er naar toe rijden was niet simpel... net vanwege die brede, droge rivierbedding en omdat die abdij echt in 'the middle of nowhere' ligt. In de droge bedding lagen ferm grote stenen waar Ine niet zomaar overheen kon rijden. We besloten op een gegeven moment ook om gewoon te parkeren en te voet naar de abdij te gaan. Het was zonnig en 18° geworden en het voelde zo warm dat het T-shirtenweer was!

De abdij is deels gerenoveerd, deels in ruïnes. De gerestoreerde kerk heeft een achthoekige koepel met vier ramen en stamt uit de eerste helft van de 16e eeuw. Het middenschip verkeert in goede staat en wordt beschouwd als een van de belangrijkste gebouwen uit de Venetiaanse periode. Het klooster bleef in gebruik tot 1927.

Het bijzondere aan de abdij was sowieso de afgelegen ligging, maar ook de palmbomen die er bij staan. We waren blij dat we er heen gereden waren... maar we besloten bij het terugrijden door die rivierbedding het toch iets anders aan te pakken: in plaats dat Johan, zoals bij de heenrit, enkel Ine over en langs de dikke keien dirigeerde, was hij bij het terugrijden ook even wegenwerker. Enkele keien werden vakkundig aan de kant gegooid en de gaten werden vakkundig weer gevuld met kleinere exemplaren... en zo geraakten we ook weer zonder schade aan de huurauto uit die rivierbedding...

Vervolgens reden we naar de havenstad Paphos. Hiermee werd een en ander van de planning geschrapt, maar daar stond sowieso te veel op maar het bezoekje aan de Panagia Tou Sinti-abdij, vooral de weg heen en terug, had lang geduurd.

In Paphos was het zelfs 23°, maar waren er ook wat wolken naast de zon. Onze truitjes bleven dus in de auto liggen terwijl wij op verkenning gingen. We startten die verkenning bij het Kasteel van Paphos. Dit oude fort ligt aan de haven van Paphos. Het is aanvankelijk gebouwd door de Byzantijnen om de haven te verdedigen. Naast dat het gebruikt werd als fort, was het een gevangenis, en de Britten gebruikten het als een opslagplaats voor zout.

Na onze lunch met falafels en brood gingen we naar het Archeologisch Park van Kato Pafos, wat dicht aan de haven van Paphos ligt.

Het park omvat bezienswaardigheden en monumenten uit de 4e eeuw voor Christus tot de Middeleeuwen, maar de meeste overblijfselen dateren uit de Romeinse tijd. De ingewikkelde en prach-ti-ge mozaïekvloeren van vier Romeinse villa's (de huizen van Dionysos, Theseus, Aion en Orpheus) tonen verschillende scènes uit de Griekse mythologie. Spijtig genoeg waren enkele grote mozaïeken, waarschijnlijk voor de "koude" winter vermoeden we, bedekt met een doek en kleine steentjes.

Het park omvat ook andere belangrijke monumenten, zoals het Asklepieion, het Odeon, de Agora, het Saranta Kolones-kasteel (ook "veertig-kolommen-kasteel") en de Limeniotissa-ruïnes van een vroegchristelijke basiliek. Hier wandelden we natuurlijk ook doorheen, maar op Cyprus zijn de archelogische vondsten niet zo groots als bijvoorbeeld in Italië. Op Cyprus zijn vooral de mozaïeken erg mooi teruggevonden.

Na de archeologische site reden we een klein stukje om in het oude stadscentrum van Paphos te geraken, dat lag net te ver om te voet te doen en weer op tijd terug te zijn voor onze afspraak bij ons appartement.

We wandelden langs enkele bezienswaardigheden aangegeven op een kaartje uit onze reisgids. Natuurlijk zaten daar een moskee en kerken bij, maar ook een Turks badhuis en een paleis. Ook vond Johan zijn gebruikelijk souvenir, een kookboekje van het vakantieland en deden we nog een terrasje.

Om 17u hadden we afspraak bij ons appartement voor de daarop volgende drie nachten. Nadat we al onze tassen en koffers binnengezet hadden, gingen we nog boodschappen doen. Koken deed Johan 's avonds niet. We gingen uiteten... véél te véél eten... we kozen namelijk een tweepersoons meze-schotel... de Cypriotische variant van de Spaanse tapas... lekker, die Griekse keuken!

Dag 4 : meer Troödos-gebergte en abdijen

Vanaf zaterdagavond 29-11 tot en met zondagmiddag 30-11 werd slecht weer met veel regen en onweer voorspeld op Cyprus en vooral in het Troödosgebergte. De oorzaak hiervan was een storm met de naam Adel. Deze had dagen daarvoor al lelijk huisgehouden in Griekenland en op enkele Griekse eilanden (info). 's Nachts had het inderdaad een paar keer flink geregend en toen we 's morgens vertrokken, viel er ook regelmatig een bui.

We reden deze zondag naar de "cedervallei", meer specifiek naar het dal van rivier de Stavros tis Psokas in het Paphosbos. Dit ligt ook nog in het Troödosgebergte. Onderweg moesten we vaak aan de andere kant van de weg rijden vanwege gevallen stenen op de weg... die Adel, toch!

Beneden in het dal, in de vochtige mist, stopten we bij de abdij Stavros tis Psokas. Deze 19e eeuwse gebouwen zijn niet meer in gebruik als abdij. De hele locatie is omgevormd tot toeristische dienst, picnicplek en camping. Ook is de brandweer er gestationeerd om bij brand(-gevaar) op te kunnen treden vanuit het bos zelf.

We wandelden er naar een "wei" tegen een rotsheuvel waar tientallen moeflons opgesloten zitten. Dit gebied is ook de natuurlijke omgeving van de moeflons, maar we wilden toch even zeker zijn dat we ze, als nationaal symbool van Cyprus, gezien zouden hebben. De dieren zijn immers, in het wild, erg schuw en moeilijk te zien... misschien wel te ruiken... bah, het waren stinkerds, zeg!

Nadat we in het barretje een koffie dronken, reden we terug een eindje naar boven. De mist die er eerder hing begon hier en daar op te trekken... maar waar we gingen wandelen, hingen nog dikke regen wolken... en gelukkig hadden we onze regenjassen aangetrokken, want onderweg regende het met momenten ferm.

Onze wandeling haalden we uit onze Rother wandelgids en wordt er "Rond de Moutti tou Stavrou" in genoemd... en ja, we gaan ook bij slecht weer wandelen... De korte wandeling van 3 km liep op de flanken van een heuvel en door het bos dat er op ligt. In deze regio staan duizenden Cypriotische ceders. Deze endemische soort is nauw verwant aan de Libanese ceder. Deze bomen groeien vooral op hoogtes tussen 1000 en 1400 meter. De blauwgroene naaldachtige "bladeren" maken dat de regio steeds groen is... en op de grond zorgden die afgevallen naalden voor een mooie rode bodem. De mist, de groene boomtoppen en de rode bodem gaven een erg mooi, bijna mysterieus beeld aan het bos. Langs de flanken van de berg zorgden de wolken en mist ervoor dat er zo goed als geen uitzicht op de omgeving was, maar dat hoefde ook niet. De dag voordien hadden we al veel panorama's over het Troödosgebergte gezien. Het was een korte, maar erg mooie wandeling. En zoals verwacht, kregen we geen moeflons te zien of te ruiken.

Terwijl we onze weg terug reden, waren al veel van de gevallen stenen 'geveegd' met de bulldozer, maar het bleef toch goed opletten, want er waren echt serieuze stenen naar beneden gevallen. De abdij van Kykkos waren we 's ochtends voorbij gereden, maar bezochten we wel op onze terugweg. Deze abdij is de grootste en het rijkste van alle kloosters op Cyprus. Het is, net als de andere die we bezochten, een Cypriotisch Orthodox klooster. Het werd gesticht in de elfde eeuw en is gewijd aan de Maagd Maria. Hun pronkstuk is een icoon van Maria met Jezus, geschilderd door apostel Lucas, die de macht heeft om regen te brengen... en dat was die dag zeker gelukt!

De abdij heeft vele mozaïeken: aan de toegangspoort, op de muren van de kloostergangen en rondom de kerkingang. De blauwe, dubbele klokkentoren staat tegen de heuvel in plaats van in of tegen de abdij gebouwd. En het interieur van de kerk... blonk zo hard dat het misselijkmakend was...

Een bochtige bergweg bracht ons vervolgens naar het dorpje Kalopanagiotis. Hier gingen we opnieuw een abdij bezoeken... tja, die zijn er nu eenmaal véél op Cyprus... Ditmaal werd het de Agios Ioannis Lampadistis... een abdij ter ere van de heilige Johannes... Het was erg druk in het centrum van het dorp. Dit bleek door de kerstmarkt te zijn... een plek waar vele Cyprioten hun zondagmiddag wilden doorbrengen, blijkbaar... en wij? Wij móesten over die kerstmarkt want de abdij, met een drie-in-één-byzantijnse kerk, lag IN de kerstmarkt. Ook in deze kerk stond een veel aanbeden icoon, zichtbaar aan de typische offers voor genezing: zogenaamde ex voto, van die wassen lichaamsdelen en ijzeren plaatjes met een afbeelding op waarvoor men om genezing vroeg aan die heilige... bijzonder... een een 'fijne' marketingstrategie van de kerk natuurlijk...

Aangezien we toch wel een klein hongertje of was het een zoet 'goestingske' hadden gekregen van over die kerstmarkt te gaan, liepen we toch ook maar alle stalletjes na... en jawel, we scoorden loukoumades in siroop. Dit is een typisch Griekse zoete lekkernij die Ine al gehoopt had ergens tegen te komen op Cyprus!

De dag voordien hadden we naar het bezoekerscentrum van het Geopark van het Troödosgebergte willen gaan, maar was die gesloten. Terwijl we deze dag aan het rijden waren, had Johan hun website eens bekeken. Hij had er zwavelbronnen op gevonden... en já-a, daar moesten we heen natuurlijk! Terwijl we nog van de loukoumades aan het eten waren, zocht Johan op waar die bronnen lagen, zodat we die als onze volgende stop zouden kunnen bezoeken alvorens weer naar Platres te rijden... 

...en die zwavelbronnen bleken op weg van onze geparkeerde auto te liggen, op enkele honderden meters van de kerstmarkt! Meer precies liggen de zwavelbronnen langs de oevers van de Setrachos-rivier, naast, ook nog eens een fotogenieke, middeleeuwse Venetiaanse brug. Er liggen elf (koude) zwavelbronnen langs de riviervallei. En dit komt nergens anders op het eiland voor. 

Er worden therapeutische eigenschappen toegedicht aan het bronwater, zoals hun gunstige werking op spijsverteringsstoornissen en huid- en reumatische aandoeningen. Sinds de oudheid zijn deze bronnen met hun bijzondere eigenschappen al bekend. Er wordt beweerd dat een tempel gewijd aan Asclepios, de oude Griekse god van de geneeskunde, zich bevond op dezelfde plek waar nu het Agios Ioannis Lampadistis-klooster, dat waarvoor we in het dorp waren, staat.

In het Troödos-gebergte (3)

Tijdens onze derde dag in Grieks-Cyprus, zaterdag 30-11-'25, werd het mooi rustig en zonnig weer, maar bleef het maar 11°C in de bergen van het Troödosgebergte... het werd een i-de-ale dag om onze geplande wandeldag te houden.

Vanuit onze 'thuisbasis' Platres was het een kwartiertje bergop rijden tot aan de start van onze wandeling, in het Troödos National Forest Park. We hadden het "Artemis Nature Trail" uitgekozen. Dit wordt één van de mooiste wandelroutes van het eiland genoemd en is niet al te moeilijk waardoor ook Ine vlot mee kon wandelen. De wandeling is een 7 à 8-tal kilometer lang en loopt over de flanken van de Olympos, de hoogste berg van Cyprus. Hij wordt ook "Chionistra" genoemd en is 1952m hoog. Het uitgestippelde Artemis-pad ligt op een hoogte van gemiddeld 1850 meter en loopt door bossen en langs open panoramische wandelweggetjes. De uitzichten waren prachtig!

De bomen op de bergflank, veelal naaldbomen, zijn oud en hebben vaak enorm dikke stammen. Eentje, een zwarte den waar we bij moesten poseren natuurlijk, is zelfs meer dan 500 jaar oud. Verder zijn de flanken erg rotsachtig omdat het gebergte ontstaan is door de opwaartse beweging van tectonische platen. Deze rotsachtige bodem bevat heel veel verschillende mineralen omdat de ondergrond van diep in de aarde, vanuit de aardmantel, opgeduwd werd. Naast ons verbazen over die oude bomen en de mooie uitzichten, vergaapten we ons ook continu aan de kleurrijke rotsen langs en op het wandelpad. Vooral het groene peridotiet (harzburgiet) viel op.

 

De belofte dat het een mooie wandeling was, werd meer dan ingelost! Écht erg mooi! We deden er 2,5 uur over omdat we steeds stopten om rond te neuzen, maar moeilijk was de wandeling helemaal niet... Gelukkig dat we deze wandeling met dit mooie weer konden doen: als het warmer was geweest, was het echt puffen geweest vanwege niet echt veel schaduw. Als het geregend of gesneeuwd zou hebben, was er nauwelijks beschutting en zouden de rotsen en stenen op het pad dit glad gemaakt hebben... en veel wind zou het op verschillende plekken akelig gemaakt hebben vanwege de afgronden... Enfin, maar voor ons, op die 30e november, ondanks de trui en jas, was het ideaal!

En oh ja, we zochten natuurlijk ook op wie die Artemis, waar het pad naar genoemd werd, ookal weer was. Onze kennis over de Griekse (en andere) mythologie blijkt namelijk nogal roestig te zijn geworden...:

Artemis is een Griekse godin. Ze is de dochter van oppergod Zeus en Leto (niet de vaste partner van Zeus) en de tweelingzus van Apollo. Ze is de godin van de jacht, de (zwangere) vrouwen en ook godin van de maan. Ze was heerseres over het wild.

Na onze wandeling daalden we de Olympus af tot in het dorp Troödos. Hier gingen we lunchen. Ine bestelde een lekker appelvlaaike en Johan koos de kaasplank voor 1 persoon uit... Deze bleek nogal veel te omvatten, maar ook bijzonder te zijn: hij kreeg één groot stuk parmezaanse kaas (en verder geen kaas) met daarbij broodstengels met sesam, 1/4 ananas, kerstomaatjes en 2 soorten appel...

Na het eten reden we naar het bezoekerscentrum van het Troödos geopark om wat meer over de geologie van het gebergte te leren... maar helaas, het centrum was gesloten. Buiten lag wel een opstelling van de typische volgorde van het gesteente dat in het Troödosgebergte voorkomt, ofioliet genoemd. In die volgorde aan gesteentes zit ook een laag waarin het mineraal asbest zit. Dit mineraal werd vroeger ontgind in deze bergen... dit stopte natuurlijk toen bleek dat het mineraal kankerverwekkend is. Van langs de weg konden we wel nog in zo'n oude asbestmijn kijken.

Onderweg kwamen we bordjes naar de Trooditissa abdij tegen. Johan besloot dat we onze route daarlangs lieten gaan. Al in 990 stond hier een abdij. De oudste gebouwen die er nu nog staan, zijn in de 18e eeuw gezet. De plek wordt specifiek bezocht door kinderloze koppels met een kinderwens omdat er een bepaald icoon van Maria staat die dit zou verhelpen.

De oudste gebouwen van de abdij waren mooi. De kerk was belachelijk overweldig bezet met bladgoud en andere blingbling... leven in soberheid, heet dat... bahbah...

Onze volgende stopplek was Foini. In dit dorpje maken ze 'speciale' Cypriotisch lokum ("loukoumi" genoemd op Cyprus)... Het grootste verschil met ander 'Cypriotisch fruit' (want 'Turks fruit' zeg je niet in Grieks-Cyprus, natuurlijk) zit'm voornamelijk in de volgorde van bereiding en in het feit dat er in Foini maar enkele smaken, gemaakt worden, namelijk de nog meest traditionele zoals bergamot en rozen. Ook kan je kiezen tussen met en zonder stukjes amandelnoot.

We gingen proeven (en kopen) bij een 'glyka', een plaatselijk "winkeltje" met huisgemaakte lokum... een beetje bijzonder: op een terras van een gewoon huis kon je, via een aparte deur, een klein winkeltje binnen nadat de eigenaar gezien had dat er iemand op zijn terras stond. In dit kamertje stond een tafel met de soorten van lokum dat ze te koop aanboden om te proeven...

Aangezien het na onze aankoop al tegen vijven aanliep en het donker werd, reden we nadien terug naar Platres, wat maar op enkele kilometers van Foini lag.

Dag 2 : naar het Troödos-gebergte

Vrijdag 28 november werden we wakker in het Cypriotische Nicosia. Na ons prima ontbijt stapten we onze huurauto in om de hoofdstad van Cyprus weer te verlaten.

Een eerste plek die we bezochten was de Grotkerk Panagia Chrysospiliotissa, die op een twaalftal kilometers van de hoofdstad ligt. In een heuvel, op veertig meter boven de grond, werden enkele vertrekken uit de rotsen geslagen. Dit zou tussen de eerste en zevende eeuw gebeurd zijn. In de 8e à 9e eeuw na Chr. werd het een kleine abdij. Johan nam de trap, Ine de lift. Die monniken deden dat met een ladder, zeker? 

Een dikke tien kilometer verderop stopten al we opnieuw. We wandelden wat rond in het dorpje Peristerona, waar niet meer dan wat huizen, een orthodoxe kerk en een oude moskee staan. Het dorpje ligt aan de voet van het Troödos-gebergte, waar we de komende dagen zouden doorbrengen.

Het kleine bergkerkje Panagia Phorviotissa was het eerste van drie van dit 'type' kerkjes in het Troödosgebergte. Dit zijn 'dubbele' kerkjes: ze hebben een gebouw van natuursteen over het oorspronkelijke kerkje gebouwd ter bescherming van de onderstaande, byzantijnse, kerken die in klei zijn opgetrokken.

Deze Panagia Phorviotissa werd tussen 1099 en 1105 gebouwd nadat een man, na het overlijden van zijn vrouw, monnik werd. In de kerk zijn muurschilderingen ("fresco's" en "iconen"), in de typische byzantijnse stijl, van de 12e, 13e en 14e eeuw, aangebracht. Net als meerdere van deze bijzondere overgebleven kleurige kerkjes is deze ook UNESCO-erfgoed... 

enne, op Cyprus zijn die kerken, abdijen en kloosters (meestal) vrij toegankelijk (dus gratis)... in tegenstelling tot elders...

We reden nog langs het, bijna lege, stuwmeer Xyliatos. We hadden er een wandeling willen maken, maar doordat er maar zo weinig water in het stuwmeer stond, zou dat toch niet zo mooi zijn.

Na een tocht over een onverharde 'weg' doorheen de bergen kwamen we uit bij Stavros Tou Agiasmati. Dat is opnieuw zo'n overdekte byzantijnse kerk, maar deze heeft enkele erg speciale fresco's over thema's die nergens anders overgebleven zijn, schrijft onze reisgids.

Daar waar we in de vorige kerk de fresco's gewoon konden zien door openstaande deuren en daglicht, was het in dit kerkje stikdonker en was er ook een 'gids' die met een staande lamp en een zaklamp ons van zicht voorzag. Ze speelde een Engelstalige CD af die de geschiedenis en de bijzondere kenmerken van de fresco's en kerk vertelde. Zij volgde met haar zaklamp op... en wij volgden haar lichtje... oké, het ging ons te veel over al die apostellen, verschijningen, bijbelse taferelen en personages, maar het was interessant en mooi! ... ja, "mooi?", en neen, we vinden die schilderingen van al die heiligen en bijbelse taferelen niet 'mooi, mooi', maar ze zijn wel knap gemaakt. Ze zijn aangebracht op natte klei met allerlei natuurlijke kleuren en laten zien hoe belangrijk het geloof, overtuigingen en verhalen in die tijd waren. We vinden het wel echt kunst en op een manier 'mooi'. Zo'n byzantijnse kerken vertellen verhalen, door enkel naar de wanden te kijken.

Onze verderzetting van de route ging gewoon over een verharde asfaltweg. Dat reed toch net iets aangenamer dan de heenweg naar de Stavros Tou Agiasmati ;-)
Het Panagia Tou Araka-kerkje is het bekendste en het best bewaarde van deze kerkjes in het Troödosgebergte... maar wij vonden het minder mooi dan het vorige... het was een beetje te 'gaaf'.

Verder in de bergen stopten we nog in het dorpje Kyperounda. De dorpbewoners waren er druk bezig om hun kerstmarkt klaar te krijgen voor het weekend. We liepen er wat rond en hielden er ons vieruurtje.

Nadien reden we naar het dorpje Pano Plates. Hier hadden we, voor drie nachten, een appartementje geboekt, waar we zelf voor ons avondeten en ontbijt zouden gaan zorgen.

Dag 1 : naar Nicosia / Lefkosia

Al om 2u liep de wekker af op donderdag 27 november. Na een douche en het inladen van de auto reden we richting de vlieghaven van Düsseldorf. Hier vertrok onze ochtendvlucht naar Munchen met een kwartiertje vertraging omdat er nog geen water was voor in het vliegtuig. Heel veel tijd hadden we sowieso niet in Munchen om over te stappen op onze vlucht naar Larnaca, Cyprus, maar met wat goed doorstappen in de luchthaven kwamen we net bij de gate toen de boarding startte. We zagen, terwijl we wachtten op vertrek, dat onze bagage het ook op tijd gered had, weer een geruststelling. Ook in Munchen vlogen we te laat weg. Ditmaal bleek één van twee airconditioningsystemen niet te werken... Enfin, we hadden om 12:40 uur (UTC+2) in Larnaca moeten landen, maar dat werd 13:05 uur. Al bij al viel het nog allemaal mee dus omdat ze het euvel gemaakt kregen.

In Larnaca haalden we onze huurwagen op. We kregen een Kia Stonic mee, een handgeschakelde, dus Ine moest weer even wennen aan het schakelen met haar linkerhand.

Vanuit de internationale luchthaven van Larnaca reden we naar de hoofdstad Lefkosia, of Nicosia. We besloten om eerst naar het hotel te rijden, te parkeren, alles op de kamer te zetten en naar het centrum te wandelen. Het hotel lag wat buiten het echte stadscentrum, op een half uurtje stappen. Het was 23° maar we namen toch onze truitjes mee, voor het geval het, eens donker, snel zou afkoelen.

Omdat we eigenlijk nog niet echt iets gegeten hadden, was dat het eerste wat we gingen doen. Op een terras dronken we koffie en aten we ieders een lekker Cypryotisch gebakje: een goede start van de vakantie, vindt Ine.

Nadien wandelden we een route gebaseerd op de bezienswaardigheden op een stadsplannetje. In juni 2024 bezochten we de andere kant, de Turks-Cypriotische kant, van Nicosia. Deze Griekse of Europese kant van het hoofdstadje, waar we dus op dat moment waren, vonden we wat minder authentiek, maar beter onderhouden. Net als over heel Cyprus staan er veel kerken en moskeeën. Er leken heel wat historische gebouwen verdwenen te zijn, wat aan de Turkse kant niet zo is. Daar zijn ze wel vaak onderkomen, spijtig genoeg... maar die authenticiteit geeft toch ook een bepaalde sfeer, die déze kant van Nicosia een beetje leek te missen. 

Rond 16u ging de zon, met een mooie rozige gloed, langzaam onder. Iets over vijven was het pikdonker en leek de stad bijna uitgestorven. Wij maakten toen onze stadswandeling af aan de grensovergang tussen beide zijden van Nicosia. We waren van plan geweest om even de grens over te gaan, maar aangezien het al donker was én omdat we toch al aan die kant geweest waren, bleven we maar aan de Europese kant.

We kozen een goed restaurantje uit waar we op het terras van de binnenkoer nog aangenaam buiten konden zitten zonder truitje aan. We namen één vlees- en één vegetarische mezeschotel... en smulden bijna alles lekker op, al was het wel erg veel! We kregen, als verrassing, ieder nog een panna cotta met aardbeienconfituur als nagerecht... dat ging er natuurlijk nog in, maar... ppfff.

...en dan wandelden we weer terug naar ons hotel. Het was een mooie en lange dag geweest... en wat fijn om nog eens in een T-shirtje te wandelen!

Na het noorden, het zuiden:

... en weg zijn we weer!

In juni '24 bezochten we het Turkse noorden van Cyprus. Vandaag start onze verkenning van het zuidelijke, Europese gedeelte van het eiland.

Vanmorgen vliegen we vanuit Düsseldorf, via München, naar Larnaca...

Programma's Tanzania '26

Ondertussen, na wat gevraagde aanpassingen, zijn onze programma's voor onze reis naar Tanzania via Joker klaar.

Zoals verwacht, wordt het onze duurste reis ooit, maar we krijgen er wel veel moois voor in de plaats...

We vliegen op zaterdag 19 september '26 vanuit Brussel naar Kilimanjaro Airport.

Na die eerste dag en nacht gaan we ieders onze weg. Johan start op de 21e aan de beklimming van de Kilimanjaro. Hij wandelt, in groep, via de Lemosho route naar de top (op 5.895m) en terug.

Terwijl Johan wandelt, heeft Ine een mooi, gevuld, individueel programma met wandelingen naar watervallen, (wandel-)safari's, bezoeken aan allerlei locale projecten van de Masai enz. Zij wordt rondgereden door een vaste gids.

Op 28 september starten we, terug samen, aan de route zoals die beschreven staat op de Jokerwebsite als "Tanzania Explorer XL" met safari's, wandelingen en culturele activiteiten... op zaterdag 10 oktober slapen we in het vliegtuig en de 11e weer thuis.

...nog 297 dagen vanaf vandaag om voor te bereiden...

OLHH-weekend '26

Ondertussen, terwijl we dicht bij een volgende reis staan...

hebben we een en ander met elkaar vergeleken... en qua prijs en reistijd is naar Engeland vliegen voor onze plannen in het Hemelvaartweekend de beste optie. Die is het, naar onze mening, nooit als het is om Londen te bezoeken, maar ditmaal, om dus Engeland in te trekken, wél.       

De vliegtickets zijn dus geboekt, de rest nog niet.

Met het Hemelvaartweekend gaan we naar Engeland voor de Jurassic Coast Ultra Challenge, die wandeltocht van 100 km die Johan in het voorjaar gaat stappen, weet je nog?

The Voice of Hind Rajab

Al van de eerste keer dat Ine over de film "The Voice of Hind Rajab" hoorde, toen die werd voorgesteld op het Filmfestival van Venetië 2025, wilde Ine er heen. Het was wachten tot de film deze week in de zalen kwam... en gisterochtend zaten we om 11u klaar in filmzaal Pathé (vroeger Euroscoop) in Genk C-Mine.

Het verhaal van de film:
Op 29 januari 2024 vlucht een familie in hun auto Gaza-stad uit tijdens de Israëlische invasie van de Gazastrook. Vrijwilligers van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging ontvangen een noodoproep: Eerst spreken ze de Palestijnse Layan, die met haar nichtje Hind Rajab een eerste aanval op hun auto overleefde. Als Layan bij weer een volgende aanval gedood wordt, neemt de vijfjarige Hind de telefoon op. Hind praat gedurende drie uur met de hulpverleners die hulp voor haar proberen te regelen. Dat moet via het Internationale Rode kruis ofwel de Israëlische overheid die een vrijgeleide moeten vragen aan het Israëlisch defensieleger. De twee ambulanciers die haar uiteindelijk te hulp kunnen komen, worden onderweg, met zwaailichten aan, gebombardeerd door het leger. Even later wordt definitief het contact met Hind verbroken. 

Ná de gebeurtenis waarover de film gaat, beweerde Israël dat er geen troepen in de buurt aanwezig waren geweest en ontkende het de aanval te hebben uitgevoerd. Dit werd echter ontkracht door onderzoeken van The Washington Post en Sky News, die zich baseerden op satellietbeelden en visueel bewijs. Hieruit bleek dat er inderdaad een aantal Israëlische tanks aanwezig waren en dat één ervan waarschijnlijk 335 kogels had afgevuurd op de auto waarin Hind en haar familie zaten. De tankbestuurders hadden kunnen zien dat er burgers, waaronder kinderen, in de auto zaten. Uit het onderzoek van Forensic Architecture bleek verder dat een Israëlische tank waarschijnlijk ook de ambulance had aangevallen die het meisje ter hulp wilde komen. Pas op 10 februari '24 was het veilig genoeg om het gebied in te gaan en werden Hind, haar familie en de twee ambulanciers dood teruggevonden in kapotgeschoten wrakken. Hind haar grootvader vertelde later aan verslaggevers dat Hind gewond was geweest aan haar rug, hand en voet. 

De échte stem van de kleine Hind en ook die van de mensen van het callcenter van de Rode Halve Maan van de geluidsopnames van die dag worden in de film gebruikt, vandaar ook de titel van de film "de stem van Hind Rajab". De rest is nagespeeld en brengt het verhaal van de hulpverleners. Op het einde komt de moeder van Hind ook aan het woord en worden beelden getoond van toen ze de ambulance en de auto vonden. 

De film was, zoals verwacht, heel erg aangrijpend... door de echte geluidsopnames met Hind kwam haar hulpeloosheid en angst duidelijk over, maar vooral de grote machteloosheid van de hulpverleners en de frustraties die zij voelden door hoe een eenvoudige ambulance voor Gaza geregeld moet worden, maakte grote indruk op ons... Beiden waren we na de film best lang sprakeloos en Ine was letterlijk misselijk geworden van de film...

De trailer:

Hind en haar familie waren op de vlucht. Ze vormden geen enkel gevaar. De ambulanciers deden hun job en zouden, volgens internationale oorlogsregels, beschermd moeten zijn tijdens het uitvoeren van hun job, ze zouden zelfs vrije doorgang moeten gekregen hebben omdat alle voorschriften hiervoor nagekomen waren...

Dit was een bewuste en pure afslachting van onschuldige burgers en hulpverleners... waaraan de Israëli zich veelvuldig schuldig hebben gemaakt... een genocide, een etnische zuivering... On-ge-loof-lijk dat mensen achter hen blijven staan! 

In eerste instantie werd geen partij gevonden om The Voice of Hind Rajab in de Verenigde Staten uit te brengen... wegens té controversieel... Ondertussen is een kleine distributeur bereid.

28 km

Gisteren startte Johan om 8u aan de 28 km van de Duinengordel Walk van Go Dare. Het had gevroren, dus was het best koud... maar ondanks de temperaturen had Johan het behoorlijk warm van het wandelen en heeft hij flink gezweet.

Ine wilde hem op een bevoorradingspost treffen en dan aan een eigen route starten vanaf Zavelbos in Opglabbeek... maar toen Ine aan die post kwam, was Johan daar nét vertrokken.

Ine startte aan de paarse wandelroute en kwam steeds Go Dare-wandelaars tegen die haar pad kruisten of een stukje mee over haar route wandelden. Onderaan de Oudsberg zag Ine dat Johan ineens een stukje vóór haar wandelde... maar omdat Johan zo snel wandelt, óók terwijl hij die Oudsberg op ging, moest Ine die steile stuifduin oprennen naar hem toe... totdat Johan eindelijk doorhad dat iemand zijn naam riep... en zo troffen we elkaar alsnog!

Omdat Ine, nadat ze Johan liet verder stappen, de verkeerde richting uit was gegaan, moest ze nogmaals die Oudsberg op... had ook zij ineens goed getraind voor onze wandelingen op Cyprus.

Johan wandelde, na 28 km en 4u25 stappen, de finishlijn over... weer zo'n 6,3 km/u gemiddeld, dus... Hij had, zoals verwacht, geen enkel probleem met die afstand, maar hij had de afgelopen weken toch wat meer en langer mogen wandelen... dat was te merken aan zijn stijve spieren ná de wandeling ;-)

Blussen

Ine had 'm, toen ze in de Nederlandse zorg werkte, verplicht om de twee jaar. Johan had 'm nog nooit, tot afgelopen woensdag... en "'m" is de cursus kleine blusmiddelen... na twee uur theorie over de verschillende brandblusmiddelen was het blussen zelf aan de beurt...

Eigenlijk een cursus die iedereen eens zou moeten volgen : een écht brandje onder controle krijgen, heb je best al ooit eens gedaan... dus, doe net als Johan: áls je eens de kans krijgt om een cursus kleine blusmiddelen te volgen, niet aarzelen!

Rustig

  "DOE RUSTIG !"

Uitspraak die nooit iemand rustig heeft gekregen