31 oktober 2023

Laatste dag Zweden

Op zondag 1 oktober, dag 23 van onze septemberreis 2023, zat onze laatste overnachting in een Zweedse stuga erop. Die avond zouden we op hotel slapen en uit gaan eten. 
We hadden twee dagen verbleven op het erf van een appelboer. Johan ging nog snel even kijken in hun "winkeltje", maar zoals verwacht, kochten we niks... 
...dat betekende dat we daar niet afgeraakten van onze Zweedse kronen. In principe heb je in Zweden helemaal geen geld meer nodig en willen ze zelfs vaak ook geen cashgeld (al mag dit niet in de EU). Maar bij één bakkerij was het betaalmachientje even buiten gebruik waardoor Ine toch wat geld afhaalde... en daar geraakten we eigenlijk nadien niet meer vanaf... 
We moesten sowieso nog naar de supermarkt om onze lege waterflessen in te leveren... en omdat we daar dan geld voor het leeggoed kregen én dus van dat cashgeld afmoesten, kochten we ook nog een en ander... Ine had eerder al gezien dat ze in Zweden haar favoriete (Noorse) crackers verkochten... en ze zag dat die goedkoper waren dan in België én 2 crackers méér in de verpakking hadden. Ine had daarom, eigenlijk al grappend, gezegd dat ze een hoop van die crackers zou inslaan om mee naar huis te nemen... en meteen wist ze dus waar het resterende cashgeld aan op zou gaan :-D 
Voor 10 van die crackers betaal je in Zweden SEK 33,90 (= €2,88), in België betaal je, voor 8 van die crackers, €3,29! Dit was overigens wel een uitzondering: boodschappen waren over het algemeen een beetje duurder dan wat we tegenwoordig in België aan boodschappen betalen... benzine was goedkoper en uiteten hetzelfde... zeggen dat Scandinavië zó duur is in vergelijking met België, klopt dus niet meer voor Zweden.

Onze eerste bestemming van de dag was Glimmingehus, een middeleeuws kasteel (foto 1). Het best bewaarde kasteel van Scandinavië, wordt gezegd. 
Het kasteel is gebouwd door de Deen Jens Holgerson Ulfstand, een ridder, raadslid, admiraal en provincieheer.. Deze regio was Deens tijdens de bouwperiode. In 1499 werd begonnen met bouwen en in 1506 was het kasteel klaar. 

In de 15e eeuw was het gebruikelijk voor rijke families om huizen in steen te bouwen. Meestal waren dergelijke burchten een bescherming tegen de boerenopstand, maar het comfort primeerde toch boven de verdediging. Glimmingehus is de uitzondering met zijn sluwe verdedigingssysteem in het huis met patrijspoorten voor vuurwapens, luiken en kokende gaten voor hete vloeistoffen om de vijand mee te verrassen. Het kasteel is ook omgeven door grachten. De verdediging was vooral gericht op het kunnen weerstaan ​​van een boerenopstand.
Het kasteel was ook erg exclusief en luxueus: het beschikte over veel voorzieningen zoals een heteluchtsysteem voor verwarming, toiletten en wastafels. Ook waren er een aantal van de duurste items die in Europa beschikbaar waren aan het begin van de 16e eeuw, waaronder Venetiaans glas en Spaans keramiek. Die luxe hield waarschijnlijk op rond 1520 omdat minder oude vondsten bestaan uit gewone huishoudelijke goederen.

Dit type kasteel wordt meestal een vast huis genoemd en vervulde vele functies, zoals opslag, keuken, woning, verdediging en niet in de laatste plaats als voorwerp van trots. Glimmingehus heeft vier verdiepingen en een zolder. Vroeger was er, naast een stenen trap als ingang, nog een tweede toegang tot het kasteel. Er was toen een houten trap naar de tweede etage.

Het kasteel heeft meerdere generaties lang als woonhuis gediend. Nieuwe tijden brachten nieuwe woonidealen met zich mee, en al aan het einde van de 16e eeuw of in het begin van de 17e eeuw, verhuisden mensen uit het stenen huis naar nieuwe huizen op het kasteelterrein. Het kasteel werd nadien een graanschuur.
In de 18e eeuw gaf een Zweedse koning opdracht tot sloop. Men slaagde er echter niet in om de twee meter dikke muren te vernietigen. Het huis bleef dus staan.

De informatieborden rond en in het museum waren enkel in het Zweeds. Dit werd voor anderstaligen opgelost door hen een flashy tabletachtig iets mee te geven (foto 2). Johan las de Engelstalige informatie (vandaar dat hij geen bril draagt op de foto). Ine luisterde naar de informatie. Hierdoor waren we best lang in het Glimmingehus.

We hadden al regelmatig, als we zwanen zagen overvliegen, gezegd dat Nils Holgersson erbij was. In Glimmingehus was deze 10 cm grote betoverde jongen ook ooit (zie YouTube-filmpje)! Beiden kennen we de tekenfilmserie uit onze kindertijd.

Blijkbaar staat op het bankbiljet van 20 Zweedse kroon Nils Holgerson met de ganzen die over het Glimmingehus heen vliegt... en zo'n biljet hadden we dus niet meer om dat te checken... ergens lazen we ondertussen ook dat dit op de oude biljetten van 20 was...

 

Er zijn ook nog andere afleveringen van Nils Holgersson over waar wij geweest zijn (eerder tijdens onze reis dan deze bij Glimmingehus): Nils feest op de KullabergNils in KarlskronaNils in Uppsala en hier is de link naar alle 52 afleveringen. 
De serie (en boek) is gemaakt om de Zweedse kinderen meer bekend te maken met hun eigen land... dus er zijn vast nog wel meer afleveringen over een stad, regio of plaats waar wij geweest zijn... alleen is dat niet duidelijk uit de titel van de aflevering... als je zelf nog een aflevering vindt, laat het ons weten! Veel kijkplezier! 't Zijn 'maar' zo'n 22,5 uur tekenfilm of zo...

Na een half uurtje rijden kwamen we in Kåseberga aan. Vlak voor het centrum moest iedereen parkeren om vervolgens te voet naar het grootste bewaarde prehistorisch monument van Zweden, "Ales Stenar", te wandelen. 

Ales Stenar (foto 3 & 4) staat op de heuvel Kåsehuvud, op de kliffen hoog boven de haven van Kåseberga. Dit stenenschip bestaat uit 59 rotsblokken met elk een gewicht van ongeveer 1,8 ton. Het schip is 67 m lang en 19 m breed. 
54 blokken zijn uit graniet en gneis. Terwijl de vier middelste blokken uit zandsteen zijn. Het is vermoedelijk 1400 jaar oud en stamt uit 600 na Chr. Dit komt overeen met de laatste periode in de Noordse ijzertijd, de vendeltijd.

Ales stenar is één van de meest raadselachtige bezienswaardigheden van Zweden: Een deel van de onderzoekers denkt dat de 59 stenen een grafmonument zijn. Anderen gaan ervan uit dat de stenen als astronomische klok hebben gefungeerd omdat ze zo zijn geplaatst dat de zon in de zomer in het noordwesten onder gaat en in de winter precies bij een tegenovergestelde steen onder gaat. 


Nadat we bij Ales Stenar waren geweest, daalden we de heuvel af richting haven... en Johan had ein-de-lijk geluk! Hier waren allerlei visjes en -gerechtjes te krijgen! ...en gelukkig voor Ine ook Zweedse koffiekoeken!

Na 20 minuten rijden, kwamen we nadien in Ystad terecht. Net als Ales Stenar waren we hierbij aan de uiterste zuidkant van Zweden terecht gekomen.

Ystad is internationaal bekend als de stad waar veel politieromans van Henning Mankell zich afspelen. Dit geldt ook voor de televisieserie Wallander.

We maakten een wandeling door de binnenstad. Ystad oogde net een beetje anders dan de vele stadjes die we de drie weken voordien bezochten. Er waren wel gekleurde huizen, maar in verschillende stijlen. Zo waren er bijvoorbeeld ook oude vakwerkhuizen (foto 5).

50 km verder aan die Zweedse zuidkust lag onze volgende bestemming, Trelleborg. Letterlijk in het midden van Trelleborg staat een gereconstrueerde vikingburcht en vikingboerderij.

In de late jaren '80 werden er in Trelleborg resten gevonden van een oud rond vikingfort uit ongeveer 980 na Chr. Het fort zou een diameter van zo'n 144 m gehad hebben en was zes meter hoog. 

Een kwart van het fort is opnieuw opgebouwd en is nu een openluchtmuseum De houten constructie met palissaden, traliewerk, kantelen en poort is behoorlijk imposant. Het werd gebouwd op basis van archeologische vondsten, handwerktradities en goed gefundeerde schattingen. 
In de Vikingtijd was de burcht via een bevaarbare stroom met de zee verbonden en werd het doorsneden door vier goed bereisde wegen. in de buurt van het (stuk) burcht staat ook een gereconstrueerde vikingboerderij met een langhuis, mijnwoningen met een smid, een tuin en een middeleeuws huis.
interessant!

In Denemarken, in de tijd van vikingkoning Harald Blauwtand, werd een soortgelijke vikingburcht gebouwd. Ze heet ook Trelleborg.

Na Trelleborg reden we eigenlijk de lus die we als rondreis in Zweden gemaakt hebben rond: We reden naar Lund, waar we een hotelkamer gereserveerd hadden. Op 13 september, onze 5e reisdag, was Lund de eerste plek in Zweden waar we stopten (blogbericht).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten