De ooievaar en de baby

Waar komt de alomtegenwoordige mythe/legende van de ooievaar met baby vandaan? Blijkbaar dook de legende voor het eerst op in de Elzas, vermoedelijk rond 1850. Als een lopend vuurtje verspreidde het verhaal zich doorheen Frankrijk, om later Europa en uiteindelijk de rest van de wereld te veroveren.

Volgens de overlevering zouden vrouwen met een kinderwens hun verlangen uitspreken boven een ‘Kinderbrunnen’, letterlijk vertaald een ‘kinderwensput’. In die put zou een kabouter met witte baard leven, die de wens inwilligde door in een ondergronds meer - onder de kathedraal van Straatsburg - te vissen naar een kinderzieltje. Eenmaal de baby gevangen was, legde hij die op de rand van de put, vanwaar een witte ooievaar de levering tot bij de toekomstige ouders voor zijn rekening nam. De ooievaarsmythe werd pas echt populair toen Hans Christian Andersen er een sprookjesachtig verhaal van maakte.

De symboliek van de ooievaar gaat echter nog veel verder terug in de tijd. De Grieken en de Romeinen associeerden de vogel met Hera of Juno, de godin van het huwelijk en het moederschap. De ooievaar was ook de boodschapper van de Germaanse godin Hulda, die met haar adem pasgeboren baby’s een ziel inblies. In de Slavische cultuur begeleidde de ooievaar de ziel van pas overleden mensen naar Iriy, het ‘paradijs’. Ook de oude Egyptenaren associeerden een Afrikaanse neef van de ooievaar met de ziel, de Bâ.


Maar...
heeft de witte ooievaar de kracht om met een baby door de lucht te vliegen? Met zijn spanwijdte van 150 tot 200 cm weegt de ooievaar een goeie 4,5 kg. Dat betekent dat hij bijna twee keer zijn eigen gewicht moet dragen om samen met een baby op te kunnen stijgen. Met zijn lange, brede vleugels maakt hij gebruik van thermiek tijdens het vliegen - een energiebesparende keuze waarvoor hij tijdens de trek graag een omweg maakt. Elke vorm van ballast is gedurende zo’n reis dan ook volledig uitgesloten: wanneer je verre reizen maakt, moet je zo zuinig mogelijk omspringen met je reserves.

Ook wanneer specifiek naar de vleugelbelasting van de ooievaar gekeken wordt, wordt de mythe in diskrediet gebracht. De vleugelbelasting van een vogel is de verhouding van zijn massa t.o.v. het draagvlak van zijn vleugels. Dat wil zeggen: de massa die een vleugel moet dragen per oppervlakte-eenheid. Bij een ooievaar is die vleugelbelasting 6,3 kg/m2 … moet hij opstijgen met het dubbele gewicht, komt hij gegarandeerd in de problemen - om nog maar te zwijgen over het onevenwicht dat veroorzaakt door de hefboomwerking van een zware baby die aan het puntje van zijn snavel hangt!

Dus...
de kans dat je een ooievaar met een baby ziet vliegen, is even groot als dat je een baby met een ooievaar ziet vliegen ;oD  

lees meer

naar een ooievaarsnestcamera

meer over de ooievaar