Stadsbezoek Coimbra

Op onze vijfde dag in Portugal, op woensdag 9 maart 2022, bezochten we de studentenstad Coimbra. Na de twintig minuten bochtenwerk vanaf ons leistenen huisje en 35 minuten over streekwegen met véle dorpskernen, parkeerden we en gingen we op zoek naar het toeristisch informatiekantoor. Blijkbaar hadden we onderaan de heuvel waarop het oude stadsgedeelte staat, geparkeerd... "klimmen" dus... en da's niet zo goed voor Johan zijn voet en Ine haar knieën... maar enfin, dat wisten we toen we beslisten een stadsbezoek te gaan maken. Het infokantoor was moeilijk te vinden... enfin, we wisten waar het lag, maar vanuit de kant waar wij kwamen, was niet aangegeven dat het een toeristenkantoortje was... dus namen we een gigantische trap naar een nog hoger gedeelte van de stad... en ja, we deden dat helemaal voor niets...

Toen we dan eindelijk dat infokantoortje gevonden hadden, gingen we er naar buiten met een stadsplannetje: de reden van ons bezoek aan dat kantoortje.

Eigenlijk moesten we, voor onze stadswandeling wéér die vele trappen op... maar we besloten dan weer de route te nemen hoe we naar beneden waren gegaan om de trappen te vermijden, even daarvoor...

We wandelden langs de oude stadsmuur en de Botanische tuin om weer bovenaan die vele trappen te komen... aan de toegang van de universiteit, met vele verschillende universiteitsgebouwen. 

In 1290 werd de universiteit van Coimbra gesticht. Sinds 1537 is die er echter permanent. Het is de oudste universiteit van Portugal en een van de oudste van Europa. het is het enige waarin ook een koninklijk paleis ligt. Dit bijzondere onderwijscomplex was zelfs de reden dat Coimbra een plekje kreeg op de UNESCO Werelderfgoedlijst, omdat het beschouwd wordt als uniek cultureel erfgoed.

Alle gebouwen van het universiteitscomplex liggen op de top van de heuvel. Daar vind je het Pátio das Escolas (= het schoolplein) met klokkentoren (foto 1). We wilden enkele gebouwen bezoeken, maar die sloten tussen 13 en 14 uur. We aten dan iets in de studentenrefter... en intussentijd regende het enorm hard buiten.

Voor 14u hadden we kaartjes voor de oude bibliotheek, de Biblioteca Joanina. Al vóór Corona doen ze daar aan tijdslots om drukte te vermijden.

Het bibliotheekgebouw bestaat uit maar liefst drie verdiepingen en is het archief voor meer dan 300.000 literaire werken uit het jaar 1800 en eerder. De rijen boeken staan uitgestald op boekenkasten van tropisch hout.

Het bezoek aan de bibliotheek startte in de kelder van de bibliotheek. Hier bevond zich tot 1835 een gevangenis, die we bezochten. Ongehoorzame leerlingen werden daar zonder pardon achter slot en grendel gezet.

Na een gewone zaal vol boeken, werden we toegelaten tot de volgende zaal, de échte Biblioteca Joanina. Over dit deel van de universiteit wordt gezegd dat het de mooiste en rijkst gedecoreerde bibliotheek is die er bestaat. Alles is in barokstijl versierd en voor een groot deel beschilderd met bladgoud.

 

De Biblioteca Joanina werd gebouwd tussen 1717 en 1728. Het koninklijke wapen boven de grootse toegangspoort groet de bezoekers. 

De binnenmuren zijn belegd met stevige houten stellingkasten van tropische houtsoorten, verdeeld in twee delen die gescheiden worden door een balkon dat op zuilen rust. Dit alles is beschilderd met verf en bladgoud. 

De adellijke verdieping is verdeeld in drie zalen die van elkaar gescheiden worden door bogen die gelijk zijn aan die van de toegangspoort en waarop de insignes van de oude faculteiten van de universiteit te herkennen zijn. De plafonds zijn dusdanig geschilderd dat ze de illusie scheppen dat de ruimte nog hoger is. 

Na de bibliotheek bezochten we de kapel van de universiteit, de Capela de São Miguel. Deze kleine kapel is gebouwd in de 16e eeuw. Van boven tot onder is ze beschilderd ofwel betegeld met "azulejos".

Op het universiteitsterrein woonde de eerste koning van Portugal, in het Koninklijk Paleis van Alcáçova. Ook voor dit gebouw geldde ons combiticket. Vanaf de 16e eeuw is het paleis het hoofdgebouw van de universiteit geworden. Het drukt sinds die tijd een belangrijke stempel op het sociale en het culturele leven in de stad. In het paleis waren verschillende versierde zalen en veel wanden met azulejos (foto 2).

De klokketoren is normaalgezien ook nog te beklimmen, maar dat was op dat moment, wegens renovatie, niet mogelijk...

Als laatste konden we met ons combiticket naar de "Laboratório Chimico". Dit was een klein museum over natuurkunde in de 18e en 19e eeuw met een bewaarde oude aula en onderzoekslokaal voor proeven... op zich niet iets dat we anders zouden bezoeken, maar het was gratis (hahahaha) én er was de kans dat er oude azulejos waren... en dat was zo! Tijdens ons bezoek viel er weer een serieuze bui... weer geluk gehad...

Wat overigens opvallend was, was dat er veel studenten met een laboratoriumjas rondliepen, maar ook in chique zwarte pakjes met lange jas of cape. Blijkbaar is het ook typisch aan Coimbra dat de "klederdracht" van de verschillende faculteiten in ere gehouden wordt.

Vanuit de universiteit daalden we via smalle straatjes af naar het oude stadscentrum van Coimbra.

De oude en nieuwe kathedraal, Sé Velha en Sé Nova, liggen tussen de oude universiteitsgebouwen. De oude, de Sé Velha, doet een beetje denken aan een burcht. De nieuwe, de Sé Nova, heeft dan wel al de krullen en praal die kathedralen doorgaans hebben.

We namen het verkeersvrije voetpad "Arco de Almedina" langs enkele poorten en torens om vervolgens het oude centrum in te stappen... en even te pauzeren voor een koffie en een gebakje: Johan ging voor een 'gewone' pastéis de nata, Ine koos een "pastéis van het huis" van de oude Pastelaria Briosa.

Ine ging ook nog de trappen op en af om de kerk Igreja de São Tiago te bekijken. De schandpaal die er vroeger op het stadsplein ervoor stond, is weg. Bijna terug tot aan onze auto passeerden we nog de Mosteiro de Santa Cruz (1131 & 16e eeuw)... Coimbra is echt een gezellig stadje!

Door de gunstige ligging aan de rivier de Mondego woonden in het huidige Coimbra al in de Romeinse tijd mensen, die de stad Aeminium noemden. Vanaf toen tot 1064, toen de stad in handen kwam van de koning van Castilië, waren het vooral de Moren die het ervoor het zeggen hadden. Pas in 1131 komt de stad écht in Portugese handen. Van de Romeinse en de Moorse tijd zijn nog diverse overblijfselen te zien, zoals het oude Romeinse Aquaduct.

Als we beiden niks aan onze knieën of voet hadden, zouden we gewandeld hebben tot de laatste plek die we die dag bezochten, Mosteiro de Santa Clara-a-Velha (foto 3). Dit oud-klooster lag immers slechts 2 km of zo van het oude stadscentrum van Coimbra, aan de andere kant van de rivier Mondego... maar nu moesten we er dus naar toe rijden... Zeker Johan had die dag immers al véél te veel gestapt!

Eigenlijk liepen we naar de verkeerde kant om het klooster te bekijken, maar dit maakte dat we een gratis zicht er op hadden, in plaats dat we via de ingang van het museum binnengingen.

De Mosteiro de Santa Clara-a-Velha werd rond 1300 gebouwd. De nabijheid van het water zorgde in het verleden regelmatig voor overstromingen van het Mosteiro met alle gevolgen van dien. Door de wateroverlast moest de bovenverdieping verbouwd worden, omdat de onderverdieping niet meer bruikbaar was... en uiteindelijk werd het klooster gelaten voor wat het was en werd een nieuwe abdij gebouwd op een dichtbij gelegen heuvel. Het lange witte gebouw in het midden van foto 3 is het huidige klooster.

Om nog het park "Portugal dos Pequenitos" te bezoeken, vlakbij de Mosteiro de Santa Clara-a-Velha, waren we te laat... hahahaha, maar we hoefden ook echt niet naar een 'mini-portugal' te gaan kijken...

Terwijl we naar de Mosteiro de Santa Clara-a-Velha stapten en keken, regende het. We hadden dus niet heel de dag geluk met het ontwijken van de buien... maar toch!

Hieronder zie je nog een promofilmpje over Coimbra: